«حکایت‌های کمال» جای قصه‌های مجید را می‌گیرد؟

به گزارش آی‌فیلم به نقل از خبرگزاری فارس، معمولا تولید و ساخت سریال‌هایی که فضایی غیر از فضای روز جامعه را تصویر می‌کنند و به سال‌ها پیش برمی‌گردند، کار ساده‌ای نیست مخصوصا اینکه بخواهند این سریال را از روی چند جلد کتاب داستان‌گونه بسازند. سریال حکایت‌های کمال از روی رُمانی به همین نام که نوشته محمد میرکیانی است ساخته شده که فضای جامعه ایرانی را در سال ۱۳۴۰ نشان می‌دهد. زمانی که مردم تهران با حکومت پهلوی دست به گریبان بودند و بعضا اعتراض‌های خود را از طرق مختلف بیان می‌کردند. محوریت این سریال را نوجوانی به نام «کمال» تشکیل می‌دهد که در بحران‌های جامعه زمان خود با اغلب مسائل اجتماعی مواجه بود و خود و خانواده‌اش هر کدام نمادی برای نشان دادن اجتماع آن زمان هستند. باید منتظر ماند و دید قدرت الله صلح میرزایی این بار در کارگردانی آخرین سریالش موفق عمل کرده است یا نه؟ 

** تصویربرداری فصل اول به پایان رسید

در حال حاضر مدتی است که تصویربرداری فصل اول این سریال در ۳۱ قسمت به پایان رسیده است و گروه تولید مشغول انجام کارهای پس از تولید این سریال از جمله مراحل فنی و تدوین و صداگذاری هستند تا سریال برای پخش بعد از محرم و صفر آماده شود. از طرفی این سریال بخش‌هایی شاد و مفرحی دارد که مناسب پخش در دو ماه محرم و سوگواری ابا عبدالله الحسین (ع) نیست. هنوز معلوم نیست که حکایت‌های کمال در فصل‌های بعدی قرار است ادامه داشته باشد یا اینکه پرونده‌اش با همین یک فصل بسته می‌شود!

** سریالی ادامه‌دار تا ۱۵۰ قسمت

موضوعی که برای سازندگان این سریال حائز اهمیت است این است که این سریال تا ۱۵۰ قسمت ادامه پیدا کند چراکه محتوای داستانی قصه‌های کمال آنقدر دارای پتانسیل است که با ۳۰ قسمت حق مطلب ادا نمی‌شود. میرکیانی در همین زمینه گفت: قطعا هر کار خوبی مورد توجه تلویزیون قرار می‌گیرد اما آنچه مدنظرشان است این است که نگرانند تا «حکایت‌های کمال» کار مخاطب پسندی نشود.

** شهرک تصویربرداری کمال

از پول ساخت این سریال، یک شهرک ساخته شده است و بعد از پایان تصویربرداری سریال گروه‌های تولید دیگر آثار می‌توانند در این لوکیشن‌ها سریال‌هایشان را تولید کنند. بر همین اساس سریال در فصل‌های بعدی با هزینه‌های نصف فصل اول ساخته می‌شود چراکه اغلب هزینه‌ها در فصل اول انجام شده است.

** قصه‌های کمال و خانواده‌اش

موضوع این سریال فضای تاریخی است که بسیار هم پر هزینه است حتی پاکت، ماشین، خوراکی، سماور، چراغ گردسوز، همه نوع آکسسوارهای صحنه قدیمی است. حکایت‌های کمال نقد وضعیت اجتماعی آن زمان است، اما فضای آن نوستالژیک است و فقر و نداری خانواده‌ها را نیز نشان می‌دهد. دهه ۴۰ دهه مقاومت مردم با فرهنگ غرب بوده و در دهه ۵۰ دهه جشن‌های شاهنشاهی اوج گرفت. در این سریال ورود رادیو به خانواده‌ها نشان داده می‌شود.  

** سریالی برگرفته از فیلم کیارستمی

«محمد میرکیانی» طراح، ناظر کیفی و نویسنده کتاب «حکایت‌های کمال» در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس، درباره قصه این سریال گفت: حکایت‌های کمال دقیقا نسخه دیگری از فیلم سینمایی «خانه دوست کجاست» به کارگردانی عباس کیارستمی است و شخصیت کمال دقیقا از لحاظ ابعاد انسانی مثل شخصیت اصلی این فیلم است.

** دلیل انتخاب محمدرضا شیرخانلو

میرکیانی، درباره انتخاب محمدرضا شیرخانلو بازیگر نوجوان که پیش از این در سریال‌های «چک برگشتی»، «دودکش»، «پرده نشین»، «روزای بد بدر»، «پادری»، «پریا» و ... بازی کرده بود، نیز بیان داشت: در ابتدا دوستان معتقد بودند که یک بازیگر جدید و چهره جدید را برای ایفای این نقش بیاورند اما در ادامه طی مشورت‌های صورت گرفته به این نتیجه رسیدند که در سریالی که اغلب بازیگرهای آن از چهره‌های خوب بازیگری هستند نمی‌توان از بازیگر جدید استفاده کرد به این دلیل که ریتم تولید کند می‌شود بنابراین قرار بر این شد که یک نوجوان بازیگر که قبلا هم کار کرده را بیاوریم.

** تفاوت با قصه‌های مجید

در قصه‌های مجید دو شخصیت اصلی بودند که در چند لوکیشن آماده از جمله سی و سه پل ، پل خواجو و ... بازی می‌کردند اما حکایت‌های کمال علاوه بر لوکیشن‌های بسیاری که دارد، بازیگران متعددی هم در آن به ایفای نقش می‌پردازند. 

** طنز ذاتی که در سریال وجود دارد

این سریال طنزی مرتبط با ذات زندگی است نه طنز تزریقی که بخواهد مخاطب را به زور بخنداند. نشاطی که در این سریال وجود دارد مناسب سن نوجوان است و به عبارتی شیرینی را به کار اضافه کرده است. 

** میرکیانی: کمال، تاریخچه رشد و تکامل اجتماعی انسان است

«محمد میرکیانی» نویسنده کتاب حکایت‌های کمال و ناظر تولید این سریال درباره تغییراتی که از زمان گذشته تا به حال در فضای بیرونی تهران ایجاد شده است، گفت: در حال حاضر وقتی نوجوان‌ها به کوچه و خیابان‌های دور و اطرافشان نگاه می‌کنند فکر می‌کنند از همان ابتدا به همین صورت بوده است اما واقعا اینطور نبوده و آن زمان‌ها تلفن و برق و ... که جزو امکانات فعلی عصر ما است وجود نداشته است.

وی درباره شخصیت کمال در این سریال نیز گفت: کمال فقط اسم یک انسان نیست بلکه به معنی تاریخچه رشد و تکامل اجتماعی انسان است که در اوایل دهه ۴۰ و اواخر دهه ۳۰ رشد کرده است. به این خاطر که یک قهرمان و عنصر باورپذیر برای نوجوانان و خانواده داشته باشیم کمال را انتخاب کردیم. بخشی از تاریخچه تکامل

اجتماعی برمی‌گردد به حوزه سبک زندگی و آداب و رسوم و حوزه مردم شناسی، دوره‌گردها، آب حوضی‌ها،‌ دست فروش‌ها، بستنی فروش‌ها، پشمک فروش‌ها، مشاغل و خورد و خوراک و وضعیت روزگار آن زمان. اینها فضاهایی است که هم برای مخاطب نوجوان از نظر تصویری جذابیت دارد و هم اینکه ارزش نوستالژیکی برای بزرگترها دارد.

این نویسنده با اشاره به اینکه کمال بهانه‌ای شد که وضعیت اجتماعی آن زمان را از دیدگاه یک نوجوان مطرح کنیم، بیان داشت: این سریال باعث شد تا خانواده‌ها و نوجوانان با اتفاق‌های اجتماعی آن دوره آشنا شده و آن را تحلیل و ارزیابی و سپس نتیجه‌گیری کنند.

** تقویت گفتمان بین خانواده‌ها

وی با بیان اینکه یکی از اهداف اصلی حکایت‌های کمال، تقویت گفتمان بین خانواده‌ها بوده است، افزود: معتقدم وقتی چنین کاری روی آنتن می‌رود نوجوان‌ها از پدر و مادرهایشان سوال می‌کنند و همین که درباره آن زمان از والدین خود می‌پرسند باعث می‌شود تا گفتمان بین خانواده‌ها تقویت شود. یکی از مشکلاتی که ما الان داریم این است که نوجوان‌ها با پدر و مادرهایشان درباره مفهوم و درک زندگی حرف نمی‌زنند.

میرکیانی در ادامه نیز بیان داشت: وقتی یک سریال تاریخی پخش می‌شود اولین سوالی که ذهن مخاطبان را درگیر می‌کند این است که این شخصیت تاریخی چه کسی بوده است و چطور زندگی کرده است؟ کمال نوجوانی پرسش‌گر است و درباره همه چیز سوال می‌کند. در عین اینکه شخصیتی عاطفی و انسان دوست است، اما در مقابل ستم و ظلمی که بچه‌های دیگر به او می‌کنند،  مقاومت نشان می‌دهد و به بچه‌های هم سن خودش کمک کرده و زیر بار ظلم نمی‌رود و مقابل فضای باج گیری در محله‌شان ایستادگی می‌کند.

** کمال شخصیتی علاقه‌مند به خانواده

کمال در این سریال به شدت به خانواده خود وابسته است و علاقه خاصی به آنها دارد. از طرفی در محله‌ای که آنها زندگی می‌کنند یک پاسبان حضور دارد که در حقیقت نماد حضور حکومت آن زمان در آن محله است که کمال در مقابل کارهای او می‌ایستد. پدر کمال با بازی محمود پاک‌نیت در مقابل زورگویی‌های حکومت آن دوره مقاومت می‌کند. و همچنین نقش مادرش را شهره لرستانی بازی می‌کند. در کنار اینها خواهر کوچکتر، برادر و عمه کمال نیز در این داستان حضور دارند. برادر کمال یک سرباز است و مخاطب در طول داستان برخی مسائل چندلایه اجتماعی را از دیدگاه یک سرباز می‌بیند.

** سریالی طولانی که در دو سال روایت می‌شود

این سریال به دو سال از زندگی کمال و خانواده‌اش در دهه ۴۰ می‌پردازد. در حقیقت برشی از نوجوانی کمال را نشان می‌دهیم و موضوعاتی که در سریال مطرح می شود جذاب و شیرین است و همین دو سال در دو فصل 150 قسمتی ساخته خواهد شد.

میرکیانی درباره اینکه زمان پخش خوب این سریال می‌تواند روی تاثیرگذاری درست آن در مخاطب موثر باشد، گفت: معتقدم پخش درست این سریال و در کنداکتور خوب قطعا رنگ آنتن تلویزیون را تغییر می‌دهد و در مخاطب تاثیر مثبتی خواهد گذاشت. تا به اینجای تولید کار هم آقای علی عسگری و هم آقای میرباقری مساعدت‌های فراوانی به ما داشتند اما انتظار ما این است که این سریال ادامه پیدا کند.

** تعصبی برای کپی مو به موی کتاب با سریال نداشتم

این نویسنده با اشاره به اقتباس این سریال از کتاب خود نیز گفت: تا به حال در سینمای جهان چندین رمان معروف به سریال و فیلم تبدیل شده‌اند. نکته‌ای که برایم مهم بود توانمندی نویسنده‌های این سریال بود که در ابتدا به آنها گفتم برای شروع نگارش ذهنتان را باز بگذارید و من به قصه‌ام تعصب ندارم چون که کاری که انجام داده بودم، برای کتاب بود و درونمایه اصلی سریال همان کمالی است که در کتاب هم بوده است. منتهی نویسنده‌ها برای جذابیت طرح، چند شخصیت اصلی به داستان سریال اضافه کردند. معتقدم نباید نسخه کتابی اصر مو به مو عین سریال آن باشد و باید دراماتیزه شود.

وی درباره اینکه آیا هدفگذاری که در نسخه کتابی اثر دیده شده است در نسخه سریال آن نیز وجود دارد؟ گفت: در جلسه‌ای که دو سال پیش با خانم آزاده محسنی داشتیم من کتاب را به او دادم و از او خواستم بدون تعصب آن را بخواند و نظرش را بدهد و بعد از خواند کتاب گفت حالم بعد از خواندن این کتاب خوب شد. حتی زمانیکه فیلم‌نامه را برای بررسی تحویل داده بودیم همه از آن تعریف می‌کردند چراکه به شدت به فضای انسانی و عواطف انسانی نزدیک است و از این جهت جذابیتی را برای مخاطب ایجاد کرده است.

میرکیانی با اشاره به قصه کلی این سریال گفت: «حکایت‌های کمال» تاریخچه تکامل اجتماعی انسان است و این تفاوت آن با سایر کارهاست. کاری آموزشی است و آداب و رسوم و سنت‌ها، بازی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و آدم‌ها را از دهه ۴۰ تا الان به تصویر می‌کشد. خیلی‌ها فکر می‌کنند این قصه، فقط قصه کمال است؛ در صورتی که اینطور نیست.

وی در پایان با اشاره به اینکه آیا مخاطب نوجوان امروزی می‌تواند با این سریال ارتباط برقرار کند، گفت: یکی از ویژگی‌های این قصه پرماجرا بودن آن است. این سریال طنز است و تنوع شخصیت و ماجرا دارد. بعضی فضاها فطری است و ما به طور طبیعی فضاهای دور از دست را دوست داریم، مثل افسانه‌ها که مردم ما هنوز آنها را دوست دارند و آنچه اهمیت دارد پرداخت به این قصه‌ها است.

** سریال‌هایی که از روی کتاب‌هایشان ساخته شدند

 آرزوهای بزرگ چارلز دیکنز، هاکل برفین، با خانمان و بیخانمان ویکتور مالو، اولیور توئیست و ... همه سریال‌هایی بودند که از روی نسخه رمان آنها ساخته شده‌اند.  اما همه اینها صد در صد و مو به مو شبیه به نسخه کتابی اثر نبوده است و معمولا نویسنده و کارگردان بنا بر نیاز تغییراتی را برای نسخه تصویری‌شان انجام دادند.

** حضور صلح میرزایی به عنوان کارگردان

قدرت الله صلح میرزایی نویسنده کودک و نوجوان است و از آن دسته نویسندگانی است که با ذات کار ادبیات آشنا است و این دهه را به خوبی دیده و درک کرده است،‌بنابر این یکی از بهترین گزینه‌ها برای کارگردانی این سریال است.

** جزئیات ساخت دکور در شهرک کمال

در شهرک کمال که چهار هزار متر مربع مساحت دارد، سه خانه کامل ساخته شده است طوری که می‌توان حتی در آنها زندگی کرد و با مواد اولیه که یک خانه را می‌سازند ساخته شده است. ۱۷ کوچه، آب انبار، امام‌زاده از دکورهایی است که در این شهرک ساخته شده است. نکته جالب توجه درباره این سه خانه این است که زیر زمین این سه خانه به هم مرتبط است و از این طریق گروه‌های تولید می‌توانند از این خانه به آن خانه بروند و در همانجا برای کارهای دیگر دکورسازی کرد. علاوه بر این پشت بام‌های این سه خانه به یکدیگر راه دارند و همه این پشت‌بام‌ها در یک سطح قرار دارند. همچنین کوچه‌های ساخته شده عریض هستند و رستوران عوامل تولید در این کوچه‌ها قرار دارند.

** فضای داخلی حیاط خانه‌ها

حوض باغچه نرده پله زیر زمین‌هایی با پنجره از فضاهایی هستند که این خانه‌ها را بوجود آورند. اتاق گریم، انبار لباس اتاق تولید کارگردان نیز در این کوچه‌ها قرار دارند.

** لوکیشن‌هایی خارج از شهرک سینمایی

این سریال چند لوکیشن هم دارد که خارج از شهرک سینمایی غزالی بوده است. از جمله اینها می‌توان به حمام عمومی و لوکیشن‌های بیابانی در روستاهای اطراف تهران اشاره کرد که بخشی از سریال را تشکیل می‌دهند. 

** هنرورهای بسیاری که در سریال حضور دارند

معمولا در سریال‌های تاریخی از حضور هنرورها استفاده می‌شود و این بار هم در «حکایت‌های کمال» حدود ۲۰۰ هنرور حضور دارند که اغلب آنها در کوچه و خیابان‌ها دیده می‌شوند و به دلیل جذابیت بالای تصاویر و باورپذیری موضوع سریال در این سریال حضور دارند.

** سریالی برای گروه سنی نوجوان و خانواده

میرکیانی با اشاره به گروه سنی این سریال نیز بیان داشت: این سریال از ابتدا برای نوجوانان بود اما به دلیل محدودیت‌های مالی تصمیم گرفتیم تا مخاطب آن را گسترش دهیم و یکی از کم هزینه ترین سریال‌های تاریخی تلویزیون این سریال است. الان به جرات می‌توانم بگویم دو برابر اینکه هزینه برای این سریال شود، تولید ثروت برای سازمان صداوسیما شده است. یعنی باید گفت برای تولید این سریال حتی یک ریال هم هزینه نشده است. آنهم سریالی تاریخی که در ذات خود پرهزینه است از لباس گرفته تا هنرورها و ...

این نویسنده درباره اینکه لازم است سازمان از این سریال حمایت کند، ‌افزود: اگر گروهی در سازمان با تلاش و عقیده کار می کنند بهتر است که مورد حمایت قرار بگیرند. اگر این سریال مورد حمایت قرار بگیرد در دیگر افراد هم انگیزه ایجاد می‌شود. خیلی وقت‌ها تشویق باعث تولیدات بیشتر می‌شود. حتی زمانیکه این سریال پخش شود لوکیشن‌های آن جایی برای بازدید دانش آموزان است. در حال حاضر حرفی از تولید فصل دوم این سریال نیست. اگر می‌خواستیم تنها دکور بسازیم می‌توانستیم اما خب محدودیت‌هایی را برایمان ایجاد می‌کرد و ماشین و درشکه نمی‌توانستیم بیاوریم و ما با رعایت همه جوانب مالی این سریال را تولید کردیم.  

سریال «حکایت‌های کمال»‌ در ۱۵۰ قسمت به تهیه کنندگی محسن شایانفر و کارگردانی قدرت الله صلح میرزایی و نویسندگی سیدحسین امیر جهانی، آزاده محسنی و نسیم عرب امیری به نگارش درآمده است. شهره لرستانی، محمود پاک نیت، محمدرضا شیرخانلو، امیر نوری،  حمید ابراهیمی، نگارعابدی، شهرام عبدلی، فلورنظری، علی مسلمی، کاظم هژیرآزاد، سیروس میمنت، اکبرسنگی، آرش نوذری، داریوش سلیمی، سعید پیردوست، عباس محبوب، بیتا خردمند، حسین چنگی، فریده دریامج، تقی زنجانی، حمید صفایی و شهربانو موسوی، امیرحسین کافتری، همراز اکبری و محمدحسین بلوکات و جمعی از بازیگران سینما و تئاتر در این سریال بازی دارند.

ه خ / س م